เหล็กข้ออ้อย หรือ Deformed Bar เป็นวัสดุที่มีความสำคัญในงานก่อสร้างโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก เพราะมีคุณสมบัติที่ช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้กับโครงสร้างด้วยลวดลายหรือร่องบนผิวเหล็กที่ช่วยยึดเกาะกับคอนกรีตได้ดี เหล็กข้ออ้อยเป็นที่นิยมในประเทศไทยสำหรับงานโครงสร้างทุกประเภท เช่น งานฐานราก เสา คาน และพื้นคอนกรีต
เหล็กข้ออ้อยคืออะไร?
เหล็กข้ออ้อยเป็นเหล็กเสริมแรงที่มีผิวเป็นร่องหรือมีลวดลายเพื่อเพิ่มการยึดเกาะระหว่างเหล็กกับคอนกรีต ทำให้โครงสร้างมีความแข็งแรงมากขึ้น ต่างจากเหล็กเส้นกลมที่ผิวเรียบและเหมาะสำหรับงานเสริมแรงเบา เหล็กข้ออ้อยถูกออกแบบให้รับแรงดึงและแรงกดได้ดี จึงเหมาะสำหรับงานก่อสร้างขนาดใหญ่และโครงสร้างที่ต้องการความทนทาน
ตารางขนาดและน้ำหนักของเหล็กข้ออ้อย
(น้ำหนักอ้างอิงตามสูตรคำนวณ: น้ำหนักต่อเมตร = 0.006165 x d²)
| เส้นผ่านศูนย์กลาง (มม.) | พื้นที่หน้าตัด (ตร.มม.) | น้ำหนักต่อเมตร (กก.) | ระยะห่างต่อตารางเมตร (20×20 ซม.) | น้ำหนักต่อตารางเมตร (กก.) |
|---|---|---|---|---|
| 10 | 78.54 | 0.616 | 5 เส้น | 3.08 |
| 12 | 113.10 | 0.888 | 5 เส้น | 4.44 |
| 16 | 201.06 | 1.579 | 5 เส้น | 7.90 |
| 20 | 314.16 | 2.466 | 5 เส้น | 12.33 |
| 25 | 490.87 | 3.853 | 4 เส้น | 15.41 |
| 32 | 804.25 | 6.313 | 4 เส้น | 25.25 |
หมายเหตุ:
- ระยะห่าง 20×20 ซม. หมายถึงการวางเหล็กในลักษณะตาราง
- ค่าดังกล่าวอาจมีความคลาดเคลื่อนเล็กน้อยขึ้นอยู่กับผู้ผลิต
คุณสมบัติทางกลของเหล็กข้ออ้อยในประเทศไทย
(อ้างอิงตามมาตรฐาน มอก. 24-2559)
| คุณสมบัติ | SD30 | SD40 | SD50 |
|---|---|---|---|
| ค่ากำลังรับแรงดึง (Tensile Strength) | ≥ 3,000 กก./ตร.ซม. (300 MPa) | ≥ 4,000 กก./ตร.ซม. (400 MPa) | ≥ 5,000 กก./ตร.ซม. (500 MPa) |
| ค่ากำลังยืด (Yield Strength) | ≥ 2,400 กก./ตร.ซม. (240 MPa) | ≥ 3,200 กก./ตร.ซม. (320 MPa) | ≥ 4,000 กก./ตร.ซม. (400 MPa) |
| การยืดตัว (Elongation) | ≥ 18% | ≥ 16% | ≥ 14% |
| การทดสอบดัดโค้ง (Bending Test) | ไม่มีรอยแตกหรือร้าว | ไม่มีรอยแตกหรือร้าว | ไม่มีรอยแตกหรือร้าว |
การใช้งานของเหล็กข้ออ้อย
- งานโครงสร้างฐานราก:
- เหล็กข้ออ้อยถูกใช้ในฐานรากเพื่อรองรับน้ำหนักของอาคาร
- งานเสาและคาน:
- ช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้เสาและคานในอาคารสูง
- งานพื้นคอนกรีตเสริมเหล็ก:
- ใช้ในพื้นคอนกรีตของโรงงาน อาคาร และสะพาน
- งานโครงสร้างพิเศษ:
- เช่น สะพานขนาดใหญ่ เขื่อน และอาคารที่ต้องการความปลอดภัยสูง
ราคาขายเหล็กข้ออ้อยในประเทศไทย
ราคาของเหล็กข้ออ้อยขึ้นอยู่กับขนาด น้ำหนัก และคุณภาพ โดยในตลาดประเทศไทย ราคามีการเปลี่ยนแปลงตามต้นทุนการผลิตและเศรษฐกิจในแต่ละช่วงเวลา ตัวอย่างราคาประมาณการ:
- เหล็กข้ออ้อยขนาด 10 มม. (SD40): ประมาณ 20-25 บาท/กิโลกรัม
- เหล็กข้ออ้อยขนาด 12 มม. (SD40): ประมาณ 22-26 บาท/กิโลกรัม
- เหล็กข้ออ้อยขนาด 16 มม. (SD50): ประมาณ 23-28 บาท/กิโลกรัม
- เหล็กข้ออ้อยขนาด 20 มม. (SD50): ประมาณ 24-30 บาท/กิโลกรัม
หมายเหตุ: ราคานี้เป็นราคาประมาณการ และอาจเปลี่ยนแปลงขึ้นอยู่กับผู้จำหน่ายและปริมาณที่สั่งซื้อ
ข้อดีของเหล็กข้ออ้อย
- เพิ่มการยึดเกาะกับคอนกรีต:
- ลวดลายบนผิวเหล็กช่วยป้องกันการเลื่อนหลุดของเหล็กเมื่อใช้งานในคอนกรีต
- ความแข็งแรงสูง:
- รองรับแรงดึงและแรงกดได้ดี เหมาะสำหรับงานโครงสร้างขนาดใหญ่
- อายุการใช้งานยาวนาน:
- หากติดตั้งอย่างถูกต้องและป้องกันการกัดกร่อน เหล็กข้ออ้อยสามารถใช้งานได้ยาวนานกว่า 50 ปี
- รองรับงานก่อสร้างหลากหลายประเภท:
- ใช้งานได้ทั้งในงานอาคาร บ้านพักอาศัย สะพาน และงานโยธาอื่น ๆ
คำแนะนำสำหรับนักศึกษาวิชาก่อสร้าง
- เลือกเหล็กข้ออ้อยที่ได้มาตรฐาน:
- ตรวจสอบเครื่องหมาย มอก. บนผลิตภัณฑ์ เพื่อความมั่นใจในคุณภาพและความปลอดภัย
- คำนวณปริมาณให้เหมาะสม:
- ใช้สูตรคำนวณน้ำหนักและจำนวนเหล็กที่ต้องการ เพื่อลดต้นทุนและลดเศษวัสดุที่เหลือใช้
- การเก็บรักษา:
- เก็บเหล็กในพื้นที่แห้งและยกให้พ้นจากพื้นดิน เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดสนิม
- การใช้งานที่ถูกต้อง:
- ใช้เหล็กข้ออ้อยตามคุณสมบัติที่เหมาะสม เช่น ขนาดและเกรดของเหล็กที่สอดคล้องกับแบบแปลนก่อสร้าง
สรุป
เหล็กข้ออ้อย เป็นวัสดุก่อสร้างที่มีบทบาทสำคัญในงานโครงสร้างคอนกรีตในประเทศไทย ด้วยความแข็งแรงและคุณสมบัติที่ช่วยเพิ่มการยึดเกาะกับคอนกรีต ทำให้โครงสร้างมีความทนทานในระยะยาว การเลือกใช้เหล็กข้ออ้อยที่มีขนาดและเกรดเหมาะสม รวมถึงการคำนวณและการติดตั้งอย่างถูกวิธี จะช่วยให้งานก่อสร้างมีคุณภาพและปลอดภัยสูงสุด เหมาะสำหรับทั้งนักศึกษาและผู้ประกอบวิชาชีพในสายงานก่อสร้าง!
